GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG RỪNG NAM HẢI VÂN

Đạp xe leo Hải Vân mỗi ngày cũng có trách nhiệm với rừng và đèo Hải Vân. Anh em xe đạp leo Hải Vân đọc bài viết của Mr. Old Man đăng trên trang QLĐT Đà Nẵng từ 2016 xem thử rừng và đèo Hải Vân đã thay đổi như thế nào sau 7 năm nhé!
——
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG RỪNG NAM HẢI VÂN

Ai đi qua đèo Hải Vân cũng dễ dàng nhận thấy sự khác biệt giữa rừng Bắc Hải Vân và rừng Nam Hải Vân. Nếu như rừng Bắc Hải Vân luôn xanh tốt với hệ động thực vật phong phú, trong đó có loài voọc chà vá ngũ sắc vừa mới được phát hiện cư trú ở đây thì rừng Nam Hải Vân phần lớn trơ trọi ngoại trừ một vài vạt rừng thông cháy khô và những vạt keo vừa mới được thu hoạch. Nguyên nhân của sự khác biệt này một phần là do môi trường sinh thái và thổ nhưỡng Bắc Hải Vân khác với Nam Hải Vân nhưng phần lớn là do cách ứng xử của con người, đặc biệt là những người có chức trách, đối với rừng.

Năm 2016 tôi cũng đã đăng trên trang QLĐTĐN bài viết “Giải pháp khôi phục bền vững rừng Nam Hải Vân”, trong đó có đề xuất 6 giải pháp với hi vọng những người có chức trách có thể tham khảo để xây dựng dự án khôi phục rừng Nam Hải Vân. Nhưng xem ra đến bây giờ rừng Nam Hải Vân không có gì thay đổi, vẫn trơ trọi những cây bụi và đất đá, vẫn những vạt keo thu hoạch lam nham. Có lẽ những người có chức trách họ quá bận vì những chuyện lớn hơn chăng?

Tôi đăng lại bài này trên trang QLĐTĐN để tranh thủ thêm sự ủng hộ của những người yêu Đà Nẵng, yêu rừng Hải Vân cùng kêu gọi những người có chức trách quan tâm hơn và có giải pháp khôi phục bền vững rừng Nam Hải Vân.

GIẢI PHÁP KHÔI PHỤC BỀN VỮNG RỪNG NAM HẢI VÂN

Cùng với Bán đảo Sơn Trà, rừng Nam Hải Vân được xem là điểm đến du lịch hấp dẫn đồng thời là lá phổi xanh giúp cân bằng sinh thái và môi trường sống của thành phố Đà Nẵng. Thế nhưng lá phổi xanh Nam Hải Vân đang đang bị bàn tay con người lẫn thiên nhiên tàn phá dữ dội. Nếu như thành phố không có giải pháp khôi phục bền vững, tôi e rằng rồi sẽ có một ngày từ “rừng Nam Hải Vân” chỉ còn tồn tại trong ký ức mà thôi.

Là người đạp xe đạp leo đèo Hải Vân mỗi sáng nên có thể nhìn thấy những thay đổi dù nhỏ nhất xảy ra từng ngày đối với con đèo huyền thoại này. Nhằm góp ý khôi phục bền vững rừng Nam Hải Vân và biến nó trở thành một điểm du lịch hấp dẫn du khách trong và ngoài nước, đầu năm 2016 tôi có gửi email trực tiếp cho Bí thư thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh với 3 kiến nghị chi tiết liên quan đến đèo Hải Vân, đó là:

(1) Làm lại con đường Nam Hải Vân bởi nó đã quá xuống cấp so với con đường Bắc Hải Vân;

(2) Trùng tu lại di tích Hải Vân Quan, xây dựng và sắp xếp lại các hộ buôn bán đến đỉnh đèo Hải Vân phù hợp với cảnh quan của di tích.

3) Có giải pháp khôi phục bền vững rừng Nam Hải Vân.

Không chắc là những kiến nghị trên đây đã được Bí thư Nguyễn Xuân Anh đọc nhưng rõ ràng Đà Nẵng đã và đang có những động thái tích cực đối với Nam Hải Vân và Hải Vân Quan và rằng dù vô tình hay hữu ý những kiến nghị trên đây phần nào đã được hiện thực hóa:

(1) Con đường đèo Nam Hải Vân đã được tráng nhựa phẳng lì, các ta luy đã được sửa chữa lại, xây mới, thay mới rào chắn. Chỉ có thể nói là quá đẹp!

(2) Hải Vân Quan được Bộ Văn hóa công nhận là di tích quốc gia và hai địa phương Đà Nẵng và Thừa Thiên Huế đã họp để bàn giải pháp tăng cường quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di tích Hải Vân Quan.

Tuy nhiên, tôi đã chờ đợi nhưng Đà Nẵng dường như chưa có giải pháp hoặc có động thái khôi phục rừng Nam Hải Vân. Liên tiếp những vụ cháy rừng hồi tháng 8/2016 đã khiến rừng Nam Hải Vân vốn không được xanh tốt, không có nhiều cây lớn có giá trị ngoại trừ một vài vạt rừng thông lưa thưa đã bị cháy khô, những vạt rừng gỗ keo đã được thu hoạch… nay trở nên trơ trọi đến nổi không thể gọi là rừng nữa.

Nam Hải Vân có Hạt kiểm lâm Nam Hải Vân và Trạm kiểm lâm Liên Chiểu nằm ở giữa đèo nhưng cửa lúc nào cũng đóng im ỉm, vắng hoe, không biết những cán bộ của trạm này ở đâu, làm gì nhưng nhìn thực trạng rừng Nam Hải Vân như hiện này có thể khẳng định sự tồn tại của Hạt kiểm lâm Nam Hải Vân và Trạm kiểm lâm Liên Chiểu không phát huy tác dụng.

Trở lại vấn đề giải pháp nào để khôi phục bền vững rừng Nam Hải Vân, lần này tôi kiến nghị thành phố cần xây dựng ngay đề án khôi phục bền vững rừng Nam Hải Vân với nhiều giải pháp quyết liệt và hiệu quả sau đây:

(1) Nghiên cứu chọn một số loại cây thích hợp để trồng lại toàn bộ rừng Nam Hải Vân, ưu tiên trồng thông vì cây thông đã chứng minh chúng rất thích hợp với thổ nhưỡng Nam Hải Vân. Phải dứt khoát xóa bỏ và không trồng những loại cây nguyên liệu giấy như bạch đàn, keo lá tràm …

(2) Tổ chức giao khoán cho các hộ dân nhận trồng rừng, tự chăm sóc và bảo vệ rừng. Họ được trả công để chăm sóc và bảo vệ rừng, chứ không thu hoạch vì rừng Nam Hải Vân là bền vững. Đây là giải pháp căn cơ thay đổi phương thức trồng, quản lý và bảo vệ rừng hiệu quả nhất.

(3) Nghiên cứu thành lập một trung tâm nghiên cứu phát triển rừng để hỗ trợ khoa học kỹ thuật cho các hộ dân trồng rừng Nam Hải Vân cũng như các khu rừng khác của Đà Nẵng.

(4) Hạn chế việc các tổ chức, cá nhân xây dựng trang trại, chăn nuôi, khai thác đất rừng… phục vụ cho lợi ích riêng của tổ chức và cá nhân đó.

(5) Xây dựng hệ thống phòng chống cháy rừng hiệu quả.

(6) Giao Hạt Kiểm lâm Nam Đà Nẵng tăng cường công tác tuần tra, bảo vệ rừng và chịu trách nhiệm nếu để xảy ra cháy rừng, khai thác rừng trái phép.

Trên đây là một số giải pháp không phải từ một người có chuyên môn về rừng mà từ một người thực sự yêu mến và trăn trở với rừng Nam Hải Vân mong muốn góp một tiếng nói khôi phục rừng Nam Hải Vân, khôi phục bền vững lá phổi xanh của thành phố Đà Nẵng.

10 năm trồng cây. Hãy bắt đầu từ bây giờ chưa muộn!

Hi vọng bài viết này sẽ đến được tay của người có trách nhiệm và trong chừng mực nào đó cũng có giá trị tham khảo./.

Nguyễn Hữu Đức (2016)