RÚ CẤM NAM Ô VÀ HUYỀN SỬ VỀ HUYỀN TRÂN CÔNG CHÚA

Trên con đường thiên lý Bắc – Nam khi đổ đèo Hải Vân về phía nam, người đi đường có thể nhìn thấy một khu rừng nhỏ được bao bọc bởi ghềnh đá nâu óng dưới ánh mặt trời, nhìn góc này khu rừng có hình dáng như con phụng hoàng đang dang cánh bay ra biển, nhìn góc kia thì trông giống như con rùa triệu năm tuổi. Đó là rú cấm Nam Ô được dã sử thêu dệt với những câu chuyện đượm màu sắc tâm linh và huyền bí của rừng thiêng và biển cả, trong đó có câu chuyện về Huyền Trân công chúa.

Rú Cấm Nam ÔTheo dã sử làng chài Nam Ô, Huyền Trân công Chúa được gã cho Quốc vương Chiêm Thành là Chế Mân để đổi lấy hai châu Ô, Lý nhưng chưa đầy một năm sau Chế Mân chết. Lo sợ Huyền Trân công chúa sẽ bị hỏa thiêu chết theo Chế Mân theo tập tục của người Chiêm Thành, vua Trần Anh Tông sai Trần Khắc Chung đem quân tới kinh đô Đồ Bàn của Chiêm Thành để giải cứu Huyền Trân công chúa.

Sau khi vào viếng vua Chế Mân, Trần Khắc Chung xin phép đưa Công chúa Huyền Trân được ra bờ biển làm lễ đàn bái vọng quê hương trước khi lên giàn hỏa thiêu. Khi ra đến bờ biển, Công chúa Huyền Trân được đưa lên thuyền trốn khỏi Đồ Bàn. Trên đường trốn chạy tới vùng biển Nam Ô gặp mưa to gió lớn, thuyền quan quân Đại Việt và Huyền Trân công chúa buộc phải lưu lại rú cấm để trú ẩn. Sau đó, Trần Khắc Chung tiếp tục đưa Huyền Trân công chúa lên thuyền hướng về Đại Việt trong khi một viên tùy tướng của Trần Khắc Chung cùng nhiều binh sĩ ở lại chặn đường đuổi theo của quân Chiêm Thành.

Đến nay ở mé biển sát chân rú cấm Nam Ô có một ngôi mộ mà người dân làng chài Nam Ô tin rằng đó là mộ của viên tùy tướng nhà Trần năm xưa và xem ông là “tiền hiền triệu cơ”, tức là “tiền hiền mở cõi” của làng chài.

Người Việt sau này trên con đường Nam tiến dừng chân tại Nam Ô lập nghiệp đã xây một ngôi miếu tưởng nhớ tới Huyền Trân Công chúa gọi là “Miếu vọng Huyền Trân công chúa”. Ngôi miếu hiện chỉ còn phế tích lẫn khuất đâu đó trong khu rừng cấm Nam Ô, chỉ có một vài người nghiên cứu lịch sử Nam Ô mới biết rõ lịch sử cũng như vị trí của ngôi miếu này.

Đã từng nghe kể và bị hấp dẫn bởi nhiều câu chuyện huyền sử gắn liền với làng chài Nam Ô và rú cấm, hôm qua tôi đạp xe đến đây một mình lùng sục khắp rú cấm quyết tìm cho bằng được Miếu vọng Huyền Trân Công chúa và cả ngôi mộ của viên tùy tướng nhà Trần năm xưa.

Cứ liệu cho biết Miếu vọng Huyền Trân Công chúa nằm ở phía nam rú cấm gần mỏm Hạc phần nhô ra biển nhưng tôi phải quần tới quần lui đến lần thứ ba mới phát hiện ra.

Câu chuyện cũng có chút tâm linh. Số là sau lần thứ ba lần đi khắp các lối mòn trong rừng vẫn không tìm thấy, tôi định bỏ cuộc thì bất chợt phát hiện ra một tấm bia lớn như bức bình phong thường thấy ở trước các nhà vườn cổ ở Huế đứng lẫn trong um tùm cây lá cách lối mòn dẫn ra mỏm Hạc chưa đầy 3 m. Cảm xúc trong tôi chợt vỡ òa, đứng một mình giữa rú cấm hoang vắng, tôi chắp tay khấn tạ ơn Huyền Trân công chúa đã cho tôi vinh dự được diện kiến miếu vọng công chúa như mong muốn.

Niềm vui nhân đôi vì trước đó, khi đi dọc theo mé biển bên kia rú cấm tôi cũng đã tìm thấy một ngôi mộ lớn trên tấm bia có ghi “Tiền hiền chi mộ”. Không nghĩ đây là mộ của viên tùy tướng nhà Trần nhưng sau khi đối chiếu lại cứ liệu thì ngôi mộ tiền hiền này cũng chính là ngôi mộ được cho là của viên tùy tướng đã hi sinh khi chặn đường quân Chiêm Thành truy đuổi theo thuyền của Huyền Trân Công chúa.