Mr Old Man Q&A Nhân viên TTQT/TTTM trước làn sóng AI – Chuyển hướng hay bị đào thải? By Mr Old Man Posted on 3 hours ago 17 min read 0 0 7 Share on Facebook Share on Twitter Share on Google+ Share on Reddit Share on Pinterest Share on Linkedin Share on Tumblr Khi AI bắt đầu tràn vào ngân hàng, tự động hoá từ khâu nhập LC tới kiểm tra chứng từ, nhiều người làm Thanh toán quốc tế và Tài trợ thương mại đang thấp thỏm lo âu: Liệu mình có còn đất sống? Một câu hỏi đầy tâm tư từ bạn Hà – người từng là “dân TTQT chính hiệu” – đã mở ra cuộc trò chuyện rất thật, rất thời sự. Và như thường lệ, Mr. Old Man không né tránh thực tế, mà chỉ thẳng những hướng đi mới cho người làm nghề TTQT muốn “thoát thân khỏi dây chuyền xử lý lặp lại” và tiến lên vai trò có giá trị hơn. _________ QUESTION Em chào anh, Em là Hà ạ. Trước tiên, em xin cảm ơn anh vì đã dành nhiều tâm huyết chia sẻ những nội dung rất bổ ích trên Facebook. Nhờ các bài viết của anh, một người từng nhiều năm làm TTQT như em – dù hiện đang tạm dừng công việc – vẫn có cảm giác được “sống lại” với nghề cũ. Trước đây, em làm mảng LC xuất tại ngân hàng và cũng đã thi lấy chứng chỉ CDCS. Năm ngoái, em quyết định nghỉ việc ngân hàng để chuyển sang làm cho một công ty xuất nhập khẩu, nhưng sau hơn nửa năm, em vẫn rất nhớ nghề cũ và mong muốn quay lại ngân hàng nếu có cơ hội phù hợp. Tuy nhiên, em thấy hiện nay các ngân hàng đang đầu tư rất nhiều vào công nghệ, đang test AI để xử lý các khâu như nhập LC, kiểm tra chứng từ… Em lo rằng những công việc truyền thống như em từng làm sẽ sớm bị thay thế. Thực sự, em luôn trăn trở: Làm sao để đa dạng hoá nghiệp vụ, không chỉ bó hẹp ở LC nữa? Em đọc bài chia sẻ gần đây của anh về AI và ngân hàng, em muốn nhờ anh tư vấn giúp: Với một người thuần về nghiệp vụ LC như em thì nên chuyển hướng sang mảng nào để phù hợp với xu hướng hiện nay? Em cũng rất quan tâm đến các mảng như Risk Management và Supply Chain Finance như anh từng đề cập. Em cảm ơn anh rất nhiều và chúc anh thật nhiều sức khoẻ! — Hà ________ ANSWER Chào bạn Hà, Câu hỏi của bạn rất thực tế – và cũng rất cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Khi công nghệ AI, tự động hóa, và số hóa đang dần thay đổi sâu sắc hoạt động Thanh toán quốc tế (TTQT) và Tài trợ thương mại (TTTM) tại các ngân hàng, thì những công việc mang tính quy trình, lặp lại như kiểm tra chứng từ, nhập LC, gửi Swift, lập báo cáo… đang bị tự động hoá từng bước. Vậy người làm TTQT như bạn nên làm gì để không bị “đào thải”, mà còn tận dụng được chính nền tảng chuyên môn của mình? Dưới đây là một số hướng đi thực tiễn mà Mr. Old Man gợi ý để bạn tham khảo và chuẩn bị từ bây giờ: Chuyển sang mảng Quản lý rủi ro, tuân thủ, AML/KYC Đây là lĩnh vực vẫn rất cần con người – đặc biệt là những người hiểu dòng tiền và có kinh nghiệm thực chiến. Nhân viên TTQT có nền tảng giao dịch xuyên biên giới nên rất phù hợp để chuyển sang các mảng như Trade-based Money Laundering (TBML), Compliance screening, Risk assessment. Bạn hiểu được cách khách hàng “ngụy trang” giao dịch thương mại để rửa tiền, chuyển giá… là một lợi thế lớn. Gợi ý: Học thêm các chứng chỉ như AML/KYC, Trade Finance Compliance Certificate… để trang bị kiến thức và tăng cơ hội chuyển đổi. Chuyển sang mảng Phát triển sản phẩm & giải pháp tài trợ thương mại (Trade Product/Solutions) Thay vì xử lý từng bộ chứng từ, bạn sẽ trở thành người thiết kế và tư vấn các sản phẩm phù hợp cho doanh nghiệp như LC UPAS, LC nội địa, SCF, forfaiting, BPO… Vị trí này đòi hỏi sự kết hợp giữa kiến thức chuyên môn sâu về TTQT và khả năng nhìn nhận nhu cầu thị trường. Gợi ý: Có thể xin chuyển nội bộ sang phòng Phát triển sản phẩm (Product R&D) hoặc Trade Solutions tại ngân hàng. Chuyển sang mảng Quan hệ khách hàng doanh nghiệp (Corporate RM) Nơi cần những người hiểu thực tế hoạt động TTQT để tư vấn giải pháp tín dụng, tài trợ xuất nhập khẩu, LC, bảo lãnh, factoring… Nhân viên TTQT có lợi thế vì hiểu rõ quy trình, vướng mắc của khách hàng doanh nghiệp. Mặc dù AI cũng hỗ trợ thẩm định, nhưng vai trò tiếp xúc và tư vấn khách hàng thì vẫn cần người thật việc thật. Chuyển sang đào tạo nội bộ, tư vấn hoặc quản lý dự án số hóa TTQT Với kinh nghiệm thực tế, bạn có thể làm cầu nối giữa nghiệp vụ và công nghệ trong các dự án triển khai hệ thống AI, workflow, OCR… Hoặc đảm nhiệm vai trò giảng viên nội bộ, cập nhật kiến thức TTQT cho chi nhánh, hỗ trợ test hệ thống, viết SOP… Học thêm công nghệ – trở thành “người TTQT thời đại số” Nắm được cách sử dụng và kiểm soát các công cụ như AI kiểm tra chứng từ, eUCP, Swift gpi, BCT, API… Người “biết nghiệp vụ + biết công nghệ” không bị thay thế – mà chính là người điều khiển AI. Tóm lại: Bạn không cần phải rẽ sang một con đường hoàn toàn xa lạ, mà chỉ cần dịch chuyển sang những vị trí có giá trị gia tăng cao hơn – nơi mà máy móc không thể thay thế được tư duy và kinh nghiệm thực tiễn của con người. Đừng sợ công nghệ, cũng đừng chạy trốn khỏi AI. Hãy dùng chính nền tảng TTQT/TTTM mà bạn đã dày công tích lũy để làm chủ nó – và phát triển sự nghiệp trong một hình hài mới. Chúc bạn vững tin và lựa chọn đúng hướng đi trong thời đại mà AI đang “tước đoạt” công việc của những người chậm thích nghi, nhưng lại mở ra cơ hội vàng cho những người biết thay đổi mình để tiến lên phía trước. Thân mến, Mr. Old Man