ĐI CHỢ NỒI RANG

Tuần trước đạp xe đi Duy Vinh ngang qua mấy lò gạch cũ chụp một vài tấm ảnh về post lên facebook, một người bạn thả comment hỏi tôi có ghé chợ Nồi Rang. Chợ Nồi Rang là cái tên đủ lạ khiến tôi tò mò google tìm hiểu và quyết định cùng với một vài người bạn thực hiện một chuyến đạp xe dã ngoại cuối tuần khám phá.

Chợ Nồi Rang ở thôn 3, xã Duy Nghĩa, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam. Google Maps chỉ đường từ Đà Nẵng đi theo đường ven biển đến chợ Nồi Rang chỉ 36 km. Mấy năm trước đi chợ Nồi Rang phải ghé bến đò Hội An để qua sông Thu Bồn, còn bây giờ chỉ cần đạp xe qua cầu Cửa Đại mới khánh thành cách đây vài năm rẽ phải vào con đường bê tông nham nhở chừng 1 km nữa là tới chợ Nồi Rang.

Có nhiều giai thoại về cái tên chợ Nồi Rang nhưng có lẽ giai thoại gắn liền với mặt hàng từng được bán phổ biến ở đây thời mới khai thiên lập địa là tin cậy nhất. Chuyện kể rằng những di dân miền bắc theo chân Chúa Nguyễn nam tiến khai phá vùng đất mới đã chọn mảnh đất này làm nơi an cư lập nghiệp và lập ngôi chợ sát bờ sông Thu Bồn trao đổi với ghe thuyền qua lại. Khi mới lập chợ món hàng nổi tiếng của chợ này chính là những chiếc nồi được làm bằng đất nung rất đẹp nên người ta quen gọi đây là chợ Nồi Rang. Qua thời gian ngôi chợ cũng được dịch chuyển nhiều lần từ mé sông vào sâu hơn trong khu dân cư nhưng cái tên chợ Nồi Rang dung dị vẫn được người dân ở đây gìn giữ cho tới bây giờ.

Không còn sầm uất như mấy trăm năm trước, chợ Nồi Rang bây giờ thu mình lại như bao ngôi chợ quê nghèo khác nhưng vẫn giữ lại những mặt hàng dân dã và độc lạ của Quảng Nam như tro bếp, đường bát, bùng binh đất nung…

Vùng đất Duy Xuyên vốn cằn cỗi nên nhu cầu về phân bón cho hoa màu khi nào cũng có. Ngoài phân chuồng, những người nông dân vẫn dùng tro để bón cho cho các ruộng rau và thế là nghề bán tro ra đời và trở thành chiếc cần câu cơm cho biết bao thế hệ phụ nữ nghèo vùng quê Duy Nghĩa, Duy Vinh, Duy Hải…

Dạo quanh chợ vẫn thấy vài sạp hàng còn bán đường bát hay còn gọi là đường tán Quảng Nam. Đường bát nấu chè đậu đen thì ngon hết sẩy con bà bảy. Đây cũng là món ưa thích của các cu cậu hão ngọt. Nhắc tới đường bát tuổi thơ tôi ập về mới rợi. Còn nhớ hồi nhỏ tôi chạy lăng quăng chơi ngoài sân thỉnh thoảng sè sẹ chạy vào cắn vào bát đường một miếng rồi chạy ra. Đến trưa má tôi về thì bát đường to chỉ còn một cục nhỏ nham nhở dấu răng.

Chợ Nồi Rang vẫn còn bán những chiếc bùng binh đất nung. Ngày xưa đi chợ má tôi cũng thường mua cho anh em tôi cái bùng binh để bỏ tiền tiết kiệm. Thỉnh thoảng má cho mấy đồng lẻ tôi liền nhét vào bùng binh nhưng khi ở nhà một mình rồi lại dùng chiếc kẹp dắt của má hì hục khui ra đi mua kem của ông bán dạo.

Chợ Nồi Rang gợi cho tôi nhớ lại bao kỷ niệm thời thơ bé theo má ra chợ quê, được má mua quà, khi thì kẹo ú, khi thì được ngồi trên chiếc sạp tre ăn chè, mì Quảng hay bánh xèo. Hôm nay ghé chợ Nồi Rang cũng muốn nhấm nháp lại kỷ niệm xưa nên sà vào sạp hàng bánh xèo và mì Quảng vừa thưởng thức vừa chuyện trò với mấy cô bán hàng dễ mến.

Chợ Nồi Rang là điểm đến khám phá nét văn hóa chợ quê Việt Nam dành các du khách nước ngoài đến Hội An. Mấy tháng nay do bị ảnh hưởng bởi COVID – 19 chợ Nồi Rang vắng du khách nên có một đoàn khách Việt đạp xe đạp ghé thăm cũng khiến cả khu chợ rộn ràng, những người bán hàng chợ quê hiếu khách xởi lởi bắt chuyện, hỏi han vui vẻ.

Nhất định lần tới tôi sẽ trở lại chợ Nồi Rang.