ICC HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG HỐI PHIẾU TRONG GIAO DỊCH LC

Hối phiếu trong giao dịch L/C đã và đang là vấn đề tranh luận không có hồi kết trên các diễn đàn của công đồng những người thực hành thanh toán quốc tế và các chuyên gia tài trợ thương mại rằng L/C có nên yêu cầu xuất trình hối phiếu hay không, ngân hàng/người mở L/C có thể từ chối chứng từ nếu hối phiếu xuất trình có sai sót… Thực tế cho thấy trong giao dịch thanh toán bằng L/C đã phát sinh không ít những tranh chấp liên quan đến hối phiếu giữa ngân hàng phát hành và ngân hàng được chỉ định/người thụ hưởng.

Để giải quyết phần nào vấn đề này, ngày 8/01/2019 Ủy ban Ngân hàng ICC đã ban hành hướng dẫn sử dụng hối phiếu trong giao dịch L/C (Guidance Paper – The Use of Drafts (Bills of Exchange) under Documentary Credits).

Nhấn mạnh ở phần giới thiệu, Ủy ban Ngân hàng cho rằng đây chỉ là hướng dẫn sử dụng hối phiếu, chứ không có ý định loại bỏ hoàn toàn việc sử dụng hối phiếu trong giao dịch L/C.

Đối với L/C thanh toán có kỳ hạn, ICC khuyến khích các ngân hàng nên ưu tiên lựa chọn phát hành L/C trả chậm, không yêu cầu xuất trình hối phiếu (L/C available by deferred payment) thay vì L/C chấp nhận, yêu cầu phải xuất trình hối phiếu (L/C available by acceptance). Ngân hàng chỉ nên phát hành L/C chấp nhận trong trường hợp người thụ hưởng yêu cầu ngân hàng phát hành hoặc ngân hàng được chỉ định gửi trả lại hối phiếu đã được chấp nhận.

Tương tự, với L/C trả ngay (LC available by payment) và L/C chiết khấu (L/C available by negotiation), Ủy ban Ngân hàng cũng khuyến nghị không yêu cầu xuất trình hối phiếu.

Ủy ban Ngân hàng lưu ý rằng các tòa án không yêu cầu bắt buộc phải sử dụng hối phiếu và rằng các ngân hàng phát hành L/C yêu cầu xuất trình hối phiếu chủ yếu là do thói quen và mẫu giấy đề nghị phát hành L/C của ngân hàng cũng in sẵn để chọn lựa xuất trình hối phiếu, chứ thực tế hối phiếu, chẳng đóng vai trò gì quan trọng trong giao dịch L/C, nó cũng chẳng có lợi cho cả ngân hàng phát hành lẫn ngân hàng được chỉ định. Trái lại, trong một số trường hợp, hối phiếu là nguyên nhân dẫn đến những sai sót không cần thiết. Các ý kiến của ICC và quyết định của DOCDEX đã có hướng dẫn đối với các trường hợp chứng từ bị từ chối do hối phiếu xuất trình có sai sót, trong hầu hết các trường hợp, các kết luận đều cho rằng các sai sót đó không có giá trị để từ chối chứng từ.

ICC khuyến nghị các ngân hàng không sử dụng hối phiếu trong giao dịch L/C, chỉ yêu cầu xuất trình hối phiếu khi có lý do thương mại, quy chế hoặc pháp lý rõ ràng hoặc khi người thụ hưởng yêu cầu phải gửi trả lại hối phiếu đã được chấp nhận.

Trên cơ sở phân tích nêu trên, ICC kết luận và khuyến nghị về việc sử dụng hối phiếu trong giao dịch L/C như sau:

Bình thường, LC tuân thủ theo UCP 600 không cần yêu cầu hối phiếu xuất trình cùng với các chứng từ khác. Theo đó:

1. Khuyến nghị các ngân hàng bỏ thói quen yêu cầu xuất trình hối phiếu đối với L/C trả ngay, đặc biệt là hối phiếu trả ngay ký phát đòi tiền ngân hàng phá hành, ngân hàng xác nhận, hoặc ngân hàng được chỉ định thanh toán, trừ phi có lý do thương mại, quy chế hoặc pháp lý rõ ràng.

2. Điều 2 UCP 600 cho phép chiết khấu L/C thanh toán bằng hình thức chiết khấu dù có xuất trình hoặc không có xuất trình hối phiếu. Khuyến nghị các ngân hàng xem xét từ bỏ thói quen yêu cầu hối phiếu trả ngay đối với L/C thanh toán bằng hình thức chiết khấu; khuyến nghị các ngân hàng chiết khấu không dựa vào luật các công cụ chuyển nhượng mà dựa vào thỏa thuận cụ thể với người thụ hưởng về việc chiết khấu, quyền truy đòi và các quyền và biện pháp khác.

3. Khuyến nghị các ngân hàng phát hành L/C trả chậm thay cho L/C chấp nhận hối phiếu, trừ phi có lý do thương mại, quy chế hoặc pháp lý rõ ràng.

4. Các ngân hàng cần rà soát các mẫu giấy đề nghị phát hành L/C tuân thủ UCP 600, dù là form mẫu bằng giấy hay trực tuyến, để thể hiện rõ rằng hối phiếu không phải là yêu cầu tiêu chuẩn bắt buộc của ngân hàng phát hành, khách hàng có thể yêu cầu hình thức khác.

Ủy ban Ngân hàng khuyến nghị các ngân hàng phổ biến hướng dẫn của ICC về việc sử dụng hối phiếu trong giao dịch L/C đến các chi nhánh trong mạng lưới, đặc biệt là các phòng pháp chế. Ủy ban Ngân hàng cũng đề nghị ngân hàng truyền thông đến các khách hàng của mình, và nếu có thể, đến tòa án và các cơ quan liên quan nhằm mục đích làm giảm thiểu những vấn đề liên quan đến hối phiếu trong giao dịch L/C.

Các bạn đọc và đồng nghiệp thực hành thanh toán quốc tế và tài trợ thương mại tại các ngân hàng có thể tìm đọc và tải bản hướng dẫn tóm tắt cùng các tài liệu bổ sung dài hơn 30 trang tại đường dẫn https://iccwbo.org/…/guidance-paper-use-drafts-bills-excha…/
—